Taze Hafıza

Uzay Sağlık Hizmetlerinde Yeni Dönem

NASA ve Google’ın geliştirdiği çığır açıcı yapay zekâ tıbbi asistan, Mars ve ötesine yapılacak görevlerde astronotların sağlığını korumanın anahtarı olabilir. Bu teknoloji, uzay sağlık hizmetlerinde devrim yaratma potansiyeline sahip.

NASA, insanlı Mars görevi de dahil olmak üzere uzun süreli uzay görevlerine hazırlanırken, Dünya’dan uzak mesafelerde astronot sağlığını koruma ihtiyacı giderek kritik hale geliyor. Google iş birliğiyle geliştirilen gelişmiş yapay zekâ tıbbi asistan, iletişimin mümkün olmadığı durumlarda astronotların sağlık sorunlarını kendi başlarına teşhis ve tedavi etmelerine imkan tanıyor. Google Cloud’un Vertex AI hizmetleri bu sistemin altyapısını oluşturuyor.

Crew Medical Officer Digital Assistant (CMO-DA)

NASA ve Google’ın ortak çalışması, hem Google’ın blog yazısında hem de NASA’nın Artemis Programı belgelerinde detaylandırıldı. CMO-DA adı verilen deneysel araç, astronotların çeşitli sağlık sorunlarını uzayda teşhis ve tedavi edebilmeleri için geliştirildi ve yaklaşan Mars görevlerinde mürettebatın sağlık ve güvenliğini sağlamayı hedefliyor.

Otonom Sağlık Hizmetinde Büyük Adım

CMO-DA, Dünya’dan tıbbi destek alınamadığında astronotların sağlık sorunlarına çözüm bulmasına yardımcı olmak üzere tasarlandı. Ses, metin ve görüntüyle etkileşim kurabilen, gerçek zamanlı teşhis ve tedavi seçenekleri sunan kapsamlı, çok modlu bir araç. En büyük avantajı, iletişim kanallarının güvenilmez olduğu ortamlarda çalışabilmesi. Mars gibi derin uzay görevlerinde, görev kontrolüyle iletişimde dakikalarca gecikme yaşanacak veya iletişim mümkün olmayacak. CMO-DA, bu boşluğu dolduruyor.

Sistem, astronotların uzayda karşılaşabileceği yaygın sağlık sorunları üzerinde test edildi. Ayak bileği yaralanmaları, yan ağrısı ve kulak ağrısı gibi senaryolarda teşhis doğruluğu yüzde 74 ile 88 arasında değişti.

Çok Modlu İletişim Yetenekleri

CMO-DA’yı geleneksel tıbbi araçlardan ayıran en önemli özellik, çok modlu iletişim yeteneği. Astronotlar semptomlarını sözlü olarak anlatabiliyor, yaralanma ya da rahatsızlıkların fotoğraflarını yükleyebiliyor veya metin yazarak yardım isteyebiliyor. Görsel verileri işleme kapasitesi, enfeksiyonlar veya kas erimesi gibi karmaşık sağlık sorunlarının tespitinde büyük avantaj sağlıyor.

Mars Görevlerinde Sağlık Risklerini Azaltma

NASA, Mars’a insan göndermeyi hedeflerken, uzun süreli uzay yolculuklarında astronotların radyasyon, kas erimesi ve kemik yoğunluğu kaybı gibi ciddi sağlık riskleriyle karşı karşıya kalacağı biliniyor. Dünya’ya hızlı dönüş imkânı olmadığı için bu sorunları yerinde çözebilecek otonom araçlara ihtiyaç var. CMO-DA, bu ihtiyacı karşılamak için geliştirildi.

Google Kamu Sektörü müşteri mühendisi David Cruley, “Bu araç yalnızca uzaydaki astronotların sağlığını iyileştirmekle kalmayacak, ondan elde edilecek dersler diğer sağlık alanlarında da uygulanabilecek” dedi. Teknolojinin başarılı olması hâlinde, Dünya’daki uzak bölgeler veya kaynakları kısıtlı sağlık tesisleri gibi zorlu ortamlara da uyarlanabileceği düşünülüyor.